گزارش، ترکیه در چنگال نتفلیکس - وبلاگ داریوش

به گزارش وبلاگ داریوش، تضاد و تناقض شیوه کاری و نگرش فکری فیلم و سریال ساخت کمپانی نتفلیکس با مبانی اخلاقی و ارزش های اجتماعی مردم مسلمان ترکیه، موجب نگرانی کارشناسان فرهنگی و اجتماعی شده است.

به گزارش گروه بین الملل وبلاگ داریوش ، کمپانی آمریکایی نتفلیکس که در چند سال اخیر به یکی از غولهای جهانی حوزه فیلم و سریال تلویزیونی تبدیل شده، در ترکیه نیز حسابی گرد و خاک به پا کرده است.

حالا نتفلیکس در ترکیه هم مشتریان فراوانی دارد و با توجه به اشتراکات و آبونه های بالا، توانسته بر بستر اینترنت، فروش خوبی از محل ارائه فیلم و سریال به دست بیاورد.

اما حالا تضاد و تناقض شیوه کاری و نگرش فکری فیلم و سریال ساخت کمپانی نتفلیکس با مبانی اخلاقی و ارزشهای اجتماعی مردم مسلمان ترکیه، موجب نگرانی کارشناسان فرهنگی و اجتماعی شده است.

قبلاً نتفلیکس در آغاز، فقط در آمریکا و سپس در گستره محدود جهانی انگلیسی زبان فعالیت می کرد. اما بعدها به حوزههای زبانی و فرهنگی دیگر هم ورود کرد و حالا در اغلب کشورهای جهان، کنندگی دارد و در چندین کشور هم دست به تولید محصولات بومی با ذائقه بین المللی زده است.

از اسپانیا تا ترکیه

سریال داستانی قصر کاغذی یا سرقت پول که در اسپانیا تولید شده، همچنان پرفروشترین و پرمخاطب ترین محصول غیرانگلیسی زبان نتفلیکس است.

با این حال، بعید نیست در آینده، مجموعه های ترکی زبان نتفلیکس هم مشتریان فراوانی در کشورهای جهان پیدا کنند. چرا که حالا نتفلیکس در ترکیه، میلیونها مشتری یا آبونه دارد و برای حفظ آنها باید خوراک مناسب تولید کرد، دوم اینکه ترجمه سریال های ترکی به زبانهای دیگر نیز برای این کمپانی آمریکایی، دهها میلیون دلار، سود به دنبال خواهد آورد.

زمینه و انگیزههای مهم سریال سازی نتفلیکس در ترکیه

زمانی که نتفلیکس، نخستین فیلم سینمایی ترکی خود را برای دست گرمی در این کشور ساخت، کسی فکر نمی کرد که به زودی، سریال هم ساخته شود. اما این رخ داد و ساخت فصل نخست سریال آتیه در سال 2019 میلادی در ترکیه، نشان داد که نتفلیکس به این حوزه به شکل جدی چشم طمع دوخته است.

اصلیترین زمینه و انگیزه های مهم سریال سازی نتفلیکس در ترکیه عبارتند از:

1. جغرافیای طبیعی زیبا، تنوع اقلیمی، آثار معماری و جذابیت در لوکیشن های مختلف شهری و روستایی ترکیه، بستر مناسبی برای فیلمبرداری صحنه های متنوع درام، تاریخی و اکشن دارد.

2. ادبیات داستانی در ترکیه، از ظرفیت و قدرت بالایی برخوردار است. اگر چه در ایران، از نسل گذشته یاشار کمال و از نسل جدید هم اورهان پاموک برنده نوبل ادبیات و الیف شفق نویسنده آثار نازل و سطح پایین اسم در کرده اند، اما ترکیه نویسندگان دیگری هم دارد که اقتباس از آثار آنها جذاب است و علاوه بر این، فیلمنامه نویس های مستعد و توانمند هم جمعیت قابل توجهی دارند.

3. در سه دهه گذشته، فعالیت دهها شبکه تلویزیونی بخش خصوصی، چندین گروه بزرگ سریال ساز تربیت کرده و هم اکنون، علاوه بر دهها بازیگر مشهور و کارگردانهای صاحب سبک، در دیگر صنوف و بخشهای هنری و تولیدی صنعت سریال سازی، نتفلیکس در ترکیه، مسئله ای برای تامین کادر و نیرو ندارد. به عبارتی روشن، نتفلیکس در حال میوه چینی از درختانی است که خود ترکها آنها را پرورش داده اند و به اصطلاح بر سر سفره آماده، نشسته است.

4. ترکیه 83 میلیون نفری با جمعیت جوان و جغرافیای کوهستانی - دریایی، ترکیب توامانی از سنت و مدرنیته را به وجود آورده که تضادها و چالشهای آن، خوراک مناسبی برای مجموعههای تلویزیونی جذاب است.

5. شبکه های تلویزیونی بخش خصوصی ترکیه، به خاطر تبعیت از قواعد و قوانین شورای نظارت، خطوط قرمز و مرزهای خاصی برای نشان دادن خشونت و صحنه های نامناسب جنسی دارند که نتفلیکس به آنها پایبند نیست و میتواند با سوءاستفاده از این موضوع، اهداف خود را پیش ببرد.

آیا پای توافق برد - برد در میان است؟

در ظاهر امر، تابلوی اقتصادی فعالیت نتفلیکس از منظر منافع دو طرف چنین است:

اول - سریال سازی نتفلیکس در ترکیه، درآمدهای کلانی را عاید این کمپانی می کند و در 192 کشور جهان، محصولات تولید شده در ترکیه را به فروش می رساند.

دوم - صدها تن از نویسندگان، بازیگران، هنرمندان صنوف مختلف، کارگران و افراد مختلف در این ماجرا، درامد کسب می کنند و دولت نیز به انحای مختلف، از سویی صاحب درامد اقتصادیاتی شده و از دیگر سو با تولید و پخش این آثار، توریست و جهانگرد بیشتری جذب می کند.

اما این همه ماجرا نیست. واقعیت این است که سود کلان اقتصادی، فقط بخشی از این ماجراست و در سوی دیگر، خطر آن وجود دارد که تداوم فعالیت نتفلیکس، لطمات فرهنگی و اجتماعی فراوانی در جامعه غالباً محافظه کار و اسلامگرای ترکیه به وجود بیاورد.

به عنوان مثال، نتفلیکس به دنبال آن است که در ماه مبارک رمضان، پخش سریال جدیدی را آغاز کند که در ترکیه ساخته شده و موضوع آن، حول زندگی مرد جوانی است که تمایلات همجنسگرایانه دارد و عملاً از این سبک زندگی دفاع می کند. اتفاقی نیست که نام کاراکتر این داستان اسلامی است و به راحتی به تبلیغ مبانی ضدارزشی می پردازد.

در یک سریال تخیلی دیگر نتفلیکس به نام محافظ هاکان، یک جوان به دنبال نجات استانبول است. در این سریال، با وجود آن که در ظاهر، اغلب بازیگران و کاراکترهای داستان، متعلق به قشر محافظه کار هستند، اما اثری از سبک زندگی مسلمانان در 24 ساعت شبانه روز آنان دیده نمی شود و درست مانند یک گروه هالیوودی زندگی می کنند.

در مجموع می توان گفت، نگرانی کارشناسان و تحلیل گران اسلام گرا از چند و چون فعالیت نتفلیکس در ترکیه، یک نگرانی به جا است، اما شواهد نشان می دهد که دست کم در شرایط فعلی، دولت برآمده از حزب عدالت و توسعه کاری به کار نتفلیکس ندارد.