معرفی کمپانی مترو گلدوین مایر؛ هوش های برتر دوران طلایی سینما - وبلاگ داریوش

به گزارش وبلاگ داریوش، یکی از استودیوهای دوران طلایی هالیوود که هنوز هم به فعالیتش ادامه می دهد کمپانی مترو گلدوین مایر است. بیلی وایلدر کبیر، یکی از بزرگترین و باهوش ترین کارگردانان سینما در گفت وگوی مشهورش با کمرون کرو می گوید: این دنیای امروز برایم بیگانه است. دنیای جدیدی بدون رییس استودیو. می دانی، همه ممکن است به آقای گلدوین بخندند ولی کسی آن بالا وجود داشت. سلزنیک، تالبرگ…تالبرگ که هرگز نامش را روی پرده نگذاشت. در آن روزها من به یک فیلم نگاه می کردم و اگر همه چیز در ابریشم سفید پوشیده شده بود، می فهمیدم محصول ام.جی.ام (مترو گلدوین مایر) است..

استودیوها در دوران طلایی هالیوود، دهه 20 تا 60 حکمرانان واقعی سینما بودند. نه کارگردانان و نه ستاره ها نقش شان به اندازه استودیوها پررنگ نبود. این تهیه کننده ها و استودیوهای بزرگ بودند که سینما را به پیش می بردند.

آن چه درباره استثمار عوامل فیلم توسط استودیوها و دخالت تهیه کننده ها در کار کارگردانان گفته می شود البته نادرست نیست اما خیلی ها فراموش می کنند که اصلا این صاحبان استودیوهای بزرگ بودند که قدرت خلاقیت بسکمک از سینماگران را شکوفا کردند. بدون این استودیوها و بدون مردان بزرگی که پشت این استودیوها بودند، کارگردان ها هرچقدر هم بااستعداد بعید بود چنین پروژه های اصیل و فاخری را به سرانجام برسانند. فیلم هایی که در تاریخ سینما ماندگار شدند.

گریگوری پک، بازیگر محبوب سینمای کلاسیک در کتاب گشت وگذاری در سینمای آمریکا با مارتین اسکورسیزی درباره یکی از این کمپانی ها می گوید: کمپانی مترو گلدوین مایر بیشتر به دنیا رویا منتسب بود. جایی که همه چیز آرمانی و به نوعی احساساتی شده بود. فکر می کنم این ویژگی از روحیه لوییس.بی.مایر سرچشمه می گرفت. هرچه او می اندیشید درجه یک بود.

مترو گلدوین مایر یکی از مهم ترین استودیوهای دوران طلایی هالیوود بود. مردان بزرگ پشت این استودیو، ساموئل گلدوین و مهم تر از او لوییس.بی.مایر و ایروینگ تالبرگ بودند. کارگردانانی که قرار بود در ام.جی.ام فیلم بسازند باید رضایت مایر و تالبرگ را جمع می کردند. این دو نفر که غول های هالیوود شدند از کجا آمده بودند؟

از آشغال جمع کنی تا ریاست مهم ترین کمپانی لس آنجلس

لازار مایر (نام اصلی لوییس.بی.مایر) سال 1884 در مینسک روسیه به دنیا آمد. هنوز نوزاد بود که خانواده اش به آمریکا مهاجرت کردند. پدرش مهاجری بود که در هیچ کاری تخصص و مهارت نداشت و درنتیجه به هر دری می زد تا خانواده اش را تامین کند. مدتی وارد کار خرید و فروش آهن قراضه ها شد.

لوییس 12ساله بود که مدرسه را رها کرد و به پدرش پیوست تا در تامین خانواده به او کمک کند. کارش این بود که خرده های آهنی که مردم دور می ریختند را از خیابان ها جمع کند. صاحب یک حلبی فروشی کوچک به اسم ویلسون یک روز او را می بیند و از آن به بعد خرده ریزهای مسی را به او می بخشد. مایر بعدها از جان ویلسون به اسم بهترین دوست و اولین شریکش یاد کرد.

مایر البته همیشه در وجودش یک جاه طلبی داشت. اوقات فراغتش را دور و بر تئاترهای نیویورک سپری می کرد تا بتواند گاهی به دیدن یک نمایش برود. از همان جا شیفته هنر نمایش شد. آن راترفورد یکی از بازیگران کانادایی که در دوران کودکی مایر تاثیر فوق العاده ای روی او گذاشته بود می گوید: او به صورت خودآموز دستور زبان آموخت. خودش آداب و رفتار اجتماعی را یاد گرفت. اگر کسی در دنیا وجود داشته باشد که بتواند خودش را بسازد، آن یک نفر قطعا لوییس.بی.مایر بود.

در 19 سالگی وقتی هنوز شغلش جمع کردن آشغال ها بود ازدواج کرد. ازدواجی که بیش از چهل سال دوام داشت. مایر به ماساچوست رفت و سه سال بعد یک سالن سینمای متروکه 600 نفره را تعمیر و بازگشایی کرد. این اولین سالن سینمای او بود. از آن جایی که آن سالن شهرت خوبی نداشت مایر برای افتتاحیه اش یک فیلم مذهبی انتخاب کرد.

در عرض چند سال پیروز شد چند سالن سینمای دیگر را هم مدیریت کند و با ناتان گوردون شریک شد و بزرگترین زنجیره سینماها را در نیوانگلند به راه انداختند. دو سال بعد مایر به لس آنجلس رفت و کمپانی تولیدی خودش را به راه انداخت. اولین فیلم کمپانی مایر سال 1918 تولید شد. شش سال بعد اتفاقی افتاد که زندگی مایر را به کلی عوض کرد.

مارکوس لویی کمپانی تولید فیلم مترو را با شرکت ساموئل گلدوین ادغام کرد که نتیجه اش کمپانی متروگلدوین بود. لویی دنبال کسی می گشت که سرپرستی این کمپانی جدید را برعهده بگیرد. مایر که در این سال ها خودش را به عنوان تهیه کننده ای پیروز به همه ثابت کرده بود، بهترین گزینه به حساب می آمد. او معاون لویی و مدیر اجرایی استودیو شد که مقرش در لس آنجلس بود و گزارش هایش را به نیکلاس شنک دست راست لویی می داد.

مایر برای 27 سال بعد هم این سمت را حفظ کرد. وقتی با دعای خیر لویی اسمش به کمپانی متروگلدوین اضافه شد همچنان همان وظایف قبلی اش را هم انجام می داد. لویی سال 1927 مرد و کمپانی به دست شنک افتاد. کسی که مایر از او متنفر بود. شنک ام.جی.ام را به ویلیام فاکس فروخت. مایر از این اقدامش خشمگین شد ولی به هر حال او سهامدار کمپانی نبود و فقط اسمش به آن اضافه شده بود درنتیجه کاری از دستش برنمی آمد. به جایش مایر از آشناهایی که در واشنگتن داشت استفاده کرد تا وزارت دادگستری آمریکا به دلیل قانون رقابت، ادغام کمپانی را به تعویق بیاندازد.

تابستان سال 1929 فاکس در یک تصادف شدید رانندگی مجروح شد و وقتی از بیمارستان بیرون آمد سهامش به شدت افت کرده بود و به ورشکستگی رسید. او اصلا دیگر شانس سهیم شدن در کمپانی متروگلدوین مایر را نداشت حتی اگر وزارت دادگستری اعتراض مایر را رد می کرد. شنک برای همیشه مایر را مقصر این ماجرا دانست. به هر حال مایر توانست نفس راحتی بکشد و تازه روی دور شانس افتاده بود چون از این جا به بعد پای ایروینگ تالبرگ به زندگی مایر و کمپانی ام.جی.ام باز شد. نابغه جوانی که در 24 سالگی به مایر معرفی شد و سرنوشت خودش و تاریخ سینما را برای همیشه تغییر داد.

مردی که زیاد می دانست

تالبرگ سال 1899 در نیویورک به دنیا آمد. از همان کودکی مشکل نارسایی قلبی داشت و پزشک خانوادگی معتقد بود تا 20 یا حداکثر 30 سالگی بیشتر عمر نمی کند. به خاطر همین ضعف بنیه اش در مدرسه اغلب سرش را با کتاب هایش گرم می کرد و کمتر با دیگران می جوشید. در 17 سالگی تب روماتیسم گرفت و برای یک سال در خانه بستری شد. بعد از آن مادرش برای این که احساس عقب ماندگی نکند برایش در خانه معلم گرفت.

طبیعی است که بهترین همدمش در این شرایط کتاب بود. عاشق زندگی نامه، رمان و نمایشنامه ها بود و زندگی در دنیا کتاب ها برایش جایگزین زندگی در خیابان های نیویورک شد. به فلسفه کلاسیک هم علاقه مند بود و از همان جوانی متوجه شد به فلسفه اصالت عمل بیشتر از تئوری ها معتقد است و به نظرش بیشتر به کار زندگی می آمدند.

18 ساله بود که در روزنامه محلی آگهی داد تا برای خودش کار پیدا کند. از آن جا که تایپ آموخته بود به عنوان یک کارمند دفتری در کمپانی فیلمسازی یونیورسال پذیرفته شد. آن قدر در کارش جدی بود و پیشرفت کرد تا توانست خودش را به اتاق مدیرعامل یونیورسال، کارل لمل برساند و منشی شخصی او شود.

یکی از وظایف تالبرگ این بود که موقع اکران نکاتی را که بنظر لمل می رسید یادداشت کند. همین باعث شد او تبدیل به یک تماشاگر دقیق با بینشی روشن شود. لمل تحت تاثیر نگاه هوشمندانه او نسبت به فیلم های روی پرده قرار گرفت. برای این که تالبرگ جوان را بسنجد سفری به نیویورک برای خودش ترتیب داد و قرار شد در طول سفر تالبرگ به جای او حواسش به فیلم ها باشد. بعد از دو ماه که از نیویورک به لس آنجلس بازگشت یادداشت های تالبرگ درباره مشکلاتی که پیش رو بود و شرایط کمپانی شگفت زده اش کرد.

تالبرگ به او گفت: اولین کاری که باید بکنید این است که یک شغل جدید به عنوان مدیر استودیو ایجاد کنید که روی فرایند روزانه کارها نظارت داشته باشد. لمل درجا پذیرفت و خود تالبرگ را به این سمت منصوب کرد. در حقیقت لمل مدیریت کمپانی بزرگی که حداقل نه فیلم را همزمان تولید می کرد به تالبرگ 20 ساله سپرده بود.

دیوید تامسون، تاریخدان و منتقد سینما درباره این انتصاب می گوید: روشن است که هیچ زد و بندی در کار نبود. تالبرگ نه ثروتی داشت و نه تجربه ای در صنعت سینما. جوان بود با تحصیلات نیمه کاره و ظاهر نحیف و شکننده. درنتیجه لمل فقط روی بینش، آگاهی و توانایی او حساب کرده بود. ویژگی هایی که می رفت دنیا سینما را تسخیر کند.

اولین بار سرسختی اش را در مقابل اریک فون اشتروهایم، کارگردان بزرگ نشان داد. فیلم همسران احمق جواهر بزرگ کمپانی یونیورسال بود و ستاره و کارگردان فیلم، اشتروهایم خیلی بیشتر از بودجه ای که برایش مقرر شده بود، تا آن لحظه خرج کرده بود. تالبرگ، کارگردان را به دفترش فراخواند و گفت: صحنه هایی که گرفته اید را دیدم. فیلمبرداری همین امروز متوقف می شود. اشتروهایم جواب می دهد: ولی من هنوز کارم را تمام نکرده ام و تالبرگ با آرامش پاسخ می دهد:چرا. شما تمام بودجه ای که استودیو می توانست در اختیارتان بگذارد را خرج کرده اید. تالبرگ سر فیلم بعدی اشتروهایم هم با او به مشکل برخورد و درنهایت این کارگردان بزرگ را اخراج کرد. اخراجی که در محدوده سینما مثل یک زلزله بزرگ تکان دهنده بود.

تالبرگ بعد از پیروزیت های بزرگی که در یونیورسال به عنوان تهیه کننده و مدیر استودیو پیدا کرد متوجه شد دیگر در این کمپانی نمی تواند از ظرفیت هایش کامل استفاده کند پس بین اهالی سینما زمزمه انداخت که او برای پیشنهادهای کاری در دسترس است.

وقتی نوابغ به هم می رسند

اواخر سال 1922 بود که مایر را به تالبرگ معرفی کردند. مایر دنبال کسی می گشت که در اداره استودیوی کوچک ولی فعال و روبه رشدش به او کمک کند.

در همان ملاقات اول، تالبرگ تاثیر آنی و عمیقی روی مایر گذاشت. مایر بعد از این ملاقات به واسط معرفی شان گفته بود: به او بگویید اگر برای من کار کند تا آخر عمرم مثل پسرم از او مراقبت خواهم کرد.

با وجود آن که خصوصیات اخلاقی تالبرگ و مایر از خیلی جهات با هم متفاوت بود، و با آن که سن مایر تقریبا دو برابر تالبرگ بود، تالبرگ به عنوان معاون مایر در کمپانی لوییس.بی.مایر استخدام شد. تالبرگ به گفته مورخان سینما نقص های مایر را جبران می کرد. او کسی بود که می توانست کیفیت را با پیروزیت اقتصادی ترکیب کند و اثری هنرمندانه به بازار سینما بدهد که گیشه ها را هم تسخیر کند.

تالبرگ 24 ساله بود که کمپانی مایر با دو شرکت دیگر ادغام شد و مترو گلدوین مایر به صورت رسمی زیر نظر مایر و تالبرگ قرار گرفت. سه سال بعد از این ادغام ام.جی.ام تبدیل به پیروز ترین استودیوی هالیوود شد. مایر و تالبرگ تیم درخشانی را با هم تشکیل می دادند. آن ها به هم اعتماد و تکیه داشتند و هیچ کدام تصمیم های فردی نمی گرفتند.

مایر مسؤولیت بخش اقتصادی کمپانی مترو گلدوین مایر را برعهده گرفت و بودجه ها را برنامه ریزی می کرد و پروژه های جدید برای تصویب پیش او می آمد و تالبرگ، که او را پسر شگفت انگیز صدا می زدند، مسؤولیت تمامی محصولات تولید شده در ام.جی.ام را داشت. فیلمسازان می گفتند: این دو نفر همدیگر را کامل می کنند. تالبرگ ذهن فوق العاده ای برای داستان داشت و توانایی مایر در تجارت مثال زدنی بود. فلسفه راهنمای آن ها یک چیز بود: ساختن فیلم های خوب. بهترین فیلم هایی که در توانشان است. حتی اگر مجبور شوند یک فیلم را به کل از اول فیلمبرداری کنند.

برای آن ها این که ام.جی.ام تبدیل به یک کمپانی سطح بالا در بازیگری شده بود حتی از گیشه فیلم ها هم اهمیت بیشتری داشت. آن ها با ستاره های دوران صامت سینما مثل گرتا گاربو شروع کردند و از زمانی که فیلم ها ناطق شدند بازیگران تراز اولی مثل کلارک گیبل تحت قرارداد استودیو بودند.

وقتی تالبرگ در سپتامبر سال 1936 از دنیا رفت، شوک بزرگی به ام.جی.ام وارد شد. مایر و همه اهل سینما دچار فقدان دردناکی شده بودند. مایر گفت که روح الهام بخشی که پشت آثار هنری استودیو قرار داشته از دست رفته است.

مایر آکادمی اسکار را وادار کرد جایزه ای به اسم ایروینگ تالبرگ برای تقدیر از تهیه کنندگان برتر بگذارند. به هر حال به مدت ده سال بعد از مرگ تالبرگ، مایر وظایف او را هم برعهده گرفت و علیرغم این که خیلی ها فکر می کردند بعد از تالبرگ ام.جی.ام سقوط می کند کمپانی به رشد خودش ادامه داد.

مایر تبدیل به اولین نفر در تاریخ آمریکا شد که دستمزدش به یک میلیون دلار رسید. به نرخ امروز هم حساب کنیم مایر گران ترین مرد ایالات متحده آمریکاست.

جوزف.ال.منکیه ویچ کارگردان سینما می گوید: مایر یک مدیر اجرایی فوق العاده بود. اگر به جای ام.جی.ام کارخانه جنرال موتورز را هم به او می دادید می توانست با همین قدرت آن را اداره کند.

مایر سال 1957 درگذشت اما میراثی که از او به جا ماند هنوز هم روی پرد ه سینماها زنده است. شیر کمپانی مترو گلدوین مایر هنوز هم اول بسیار از فیلم های درجه یک سینما غرش می کند. ام.جی.ام اولین استودیوی ستاره محور هالیوود بود. آن ها بازیگران را مهم کردند. جوآن کرافورد، گرتا گاربو، کلارک گیبل و ده ها ستاره بزرگ دیگر هالیوود درحقیقت توسط مایر و تالبرگ خلق شدند. مردانی که نبوغ ذاتی برای درک یک صنعت سرگرم کننده داشتند.

10 فیلم مهم جانی دپ؛ مرد دنیا های فانتزی