آیا تولید تجهیزات سخت افزاری در کشور مقرون به صرفه است؟ - وبلاگ داریوش

به گزارش وبلاگ داریوش، به تازگی خبری از قول حسین مدرس خیابانی، قائم مقام وزیر صنعت، معدن و تجارت منتشر شد مبنی بر اینکه واردات تجهیزات سخت افزاری به کشور ممنوع شده است. در لیست منتشر شده واردات تجهیزات سخت افزاری مانند سی پی یو، سرور، لپ تاپ، تبلت، استوریج، هارد دیسک و روتر به کشور ممنوع اعلام شده است. اما این سؤال پیش می آید که آیا بستر لازم برای تولید این تجهیزات با تکنولوژی روز و تنوع بالا، در کشور فراهم بوده و مقرون به صرفه است؟ حتی اگر این محصولات در داخل مونتاژ شود، آیا ممنوعیت واردات آن شدنی است؟

روزنامه ایران به میان کارشناسان و فعالان حوزه سخت افزاری رفت و نظر انها را جویا شد.

تولید در وقتی دیگر

فعلاً امکان تولید کالاهای وارداتی حوزه تجهیزات سخت افزاری در کشور وجود ندارد و ممنوعیت غیرکارشناسی آن منجر به ورود غیرقانونی کالاها به صورت قاچاق یا ایجاد رانت خواهد شد.

مهرداد خداوردیان دبیر انجمن واردکنندگان کالا و تجهیزات رایانه ای با بیان مطلب فوق به ایران گفت: بسکمک از تولیدات و خدمات با سطح فناوری بالا بر بستر تجهیزات سخت افزاری شکل می گیرد که می توان تنها با برنامه ریزی بلندمدت در جهت تولید چنین کالاهای راهبردی همانند سایر تولیدات پیروز داخلی گام برداشت.

وی افزود: اکنون تجهیزات و خدمات فاوا تبدیل به محصولاتی راهبردی و ضروری شده اند از این رو باید با برنامه ریزی بلندمدت به فکر ساخت و تولید تجهیزات مورد نیاز خود نیز باشیم و برای شروع، همانند برخی اقلام از مونتاژ تا ساخت جلو برویم.

خداوردیان اعتقاد دارد در حال حاضر دولت باید از واردات کالاهای فاوا که فعلاً امکان تولید آن وجود ندارد حمایت و ثبت سفارش آن را با اولویت دادن به عنوان کالاهای ضروری تسریع کند. وی همچنین از دولت خواست تا با پذیرش شرایط فوریتی، ضمن تعمیم آن به قراردادها و تعهدات مربوط به خود، شرایط تسهیل پرداخت در حقوق بیمه و مالیات کسب و کارها را با هدف اقتصاد مقاومتی نیز مهیا کند.

نداشتن مزیت رقابتی تولید

اصغر رضانژاد کارشناس حوزه سخت افزار نیز معتقد است نه تنها کشور ما بلکه هیچ کشوری در دنیا، امکان تولید تمام اقلام تجهیزات سخت افرازی را ندارد و برخی از تکنولوژی ها و منابع در اختیار تعداد محدودی از کشورها است. رضانژاد به ایران گفت: هر کشور با تکیه بر مزیت های رقابتی خود، اقدام به تولید و توسعه ظرفیت خود می کند تا سهم بیشتری از آن را در دنیا به دست آورد. این حوزه از مزیت های رقابتی کشورما نبوده چرا که عمق تولید درکشور ما در این حوزه زیاد نیست و عمدتاً مونتاژ محصول نهایی است.

این کارشناس اعتقاد دارد تنها امکان تولید اقلام پسیو مانند کابل، فیبر نوری و.. در داخل وجود دارد و اقلام اکتیو، وارداتی است و باید این موارد در سیاستگذاری های تفکیک شود بنابراین ممنوعیت واردات سخت افزارهایی همچون لپ تاپ، تبلت، سی پی یو، سرور، روتر، هارد دیسک و... به کشور شدنی نیست.

وی افزود: فناوری اطلاعات پیشران صنایع است بنابراین با توجه به شرایط به وجود آمده با شیوع ویروس کرونا، بیش از پیش به فناوری اطلاعات نیاز است، چرا که امکان دورکاری، آموزش برخط (آنلاین)، آموزش مجازی، امکان فروش برخط محصولات و خدمات، غربالگری مردم و صنوف و... بخشی از حوزه فناوری اطلاعات است که این روزها به دولت و مردم کمک کرده تا این بیماری را مهار کنند بنابراین متناسب با ارتقا و افزایش نیاز به استفاده از حوزه فناوری اطلاعات، استفاده از تجهیزات سخت افزاری به روز دنیا نیز افزایش می یابد.

وارداتی با ارزش افزوده بالا

علی رشیدی شاد دیگر فعال حوزه تجهیزات سخت افزاری نیز اعتقاد دارد اکنون در کشور برخی از تجهیزات سخت افزارها مونتاژ می شوند، نه تنها عملاً تولید به حساب نمی آیند، بلکه در صورت مونتاژ سرور و لپ تاپ هم به دلیل نداشتن تکنولوژی روز آن گران تمام می شود و مقرون به صرفه نیست.

این فعال حوزه سخت افزاری به ایران گفت: ممنوعیت واردات سخت افزار به کشورشدنی نیست بنابراین هر کدام از اقلامی را که ما بخواهیم ورودش را ممنوع کنیم عملاً مسیرهای دیگری برای واردات آن مانند قاچاق، مسیرهای خاکستری، کالای دست دوم یا به نام کالاهای دیگر فراهم می کنیم. این کالاها پایه هستند و در تکنولوژی به کار می فرایند ممنوعیت واردات قاچاق را در پی دارد و اگر این اتفاق بیفتد تجربه تلفن همراه تکرار خواهد شد.

وی افزود: اگر با تعرفه های معقول کالا وارد کشور شود نه تنها مانع قاچاق می شود، بلکه درآمدهای دولت نیز از محل رسمی واردات مالیات عوارض و مالیات ارزش افزوده و ثبت آن کالا و ... بشدت افزایش پیدا می کند و به نفع دولت است.

رشیدی در پاسخ به این سؤال که آیا امکان تولید زیرساخت هایی که دارای تنوع بالا بوده و هر روز در حال بروزرسانی هستند در کشور وجود دارد؟ گفت: هر تکنولوژی را می توان در داخل تولید کرد ولی بحث اصلی این است طبق گفته برترین اقتصاددانان، باید دارای مزیت رقابتی باشد. کشور به چه قیمتی باید در ساخت تجهیزات زیرساختی چون پردازنده، سرور و... سرمایه گذاری کند؟ آیا مقرون به صرفه است؟ قیمت تمام شده آن برای مصرف کننده مناسب خواهد بود؟ که قطعاً مقرون به صرفه نیست.

وی افزود: حتی اگر بتوانیم کالایی را به دلیل مواد اولیه و نیروی ارزانتر با مونتاژ و شبه تولید به مزیت تولیدی تبدیل و قیمت آن را برای مصرف کننده پایین تمام کنیم، خوب است ولی دلیل نمی شود که واردات کالای مشابه را ممنوع کنیم باید تولید مقرون به صرفه و باکیفیت باشد و در این میان خود مصرف کننده از خرید کالای خارجی و وارداتی منصرف شود.

این فعال افزود: از سوی دیگر چرا باید وقت و پول و هزینه خود را برای مواردی هزینه کنیم که هیچ ارزش افزوده و سودی به جز هزینه کردن برای کشور ندارد. بهتر است همان هزینه را در جاهای دیگر مانند گردشگری و... سرمایه گذاری کنیم تا درآمدزایی بیشتر و بهتری هم برای کشور داشته باشد.

رشیدی افزود: از سوی دیگر کاربران، سازمان ها و شرکت ها به دنبال آخرین تجهیزات با تکنولوژی های روز دنیا هستند به همین دلیل مونتاژ آنها و نبود تنوع کافی نیز با استقبال کاربران هم روبه رو نخواهد شد. البته شاید با صدور بخشنامه سازمان ها را مجبور کنند که از محصولات مونتاژ داخل استفاده کنند اما چون تکنولوژی آنها به روز نخواهد بود، مجبور خواهند شد در کنار آن هزینه، دستگاه های خارجی را از طرق دیگر خریداری کنند. بنابراین تنها در این میان منابع مالی هدر می رود.

این فعال بازار با بیان اینکه استفاده از کالاهای به روز دنیا حیاتی بوده و واردات تجهیزات سخت افزاری دارای ارزش افزوده بسیار بالایی است و نباید از آن حتی در صورت مونتاژ در کشور غافل شد، گفت: تمام دنیا اکنون از بستر سخت افزاری برای کاهش هزینه هایی چون مصرف سوخت و... استفاده می کنند استفاده از آنها در دولت الکترونیک ضروری است.

وی اعتقاد دارد با استفاده از تجهیزات به روز حتی افراد در دورافتاده ترین مناطق مختلف هم می توانند از امکاناتی که پایتخت دارد استفاده کنند و این خود باعث مهاجرت معکوس به شهرها و رعایت عدالت اجتماعی می شود. اکنون برای دسترسی های بیشتر به چنین سخت افزارهای به روزی نیاز است و همه اینها ارزش افزوده محسوب می شود.

رشیدی گفت: شرکت های سخت افزاری هم اکنون هم با دشواری و با دور زدن تحریم ها این کالاها را وارد کشور می کنند. اختلال در این بخش مسائل زیادی برای آنها ایجاد می کند. به هر حال اگر جلوی این کار گرفته شود با تعدیل نیرو روبرو خواهند شد و امکان پرداخت بیمه، مالیات و... از سوی شرکت ها وجود ندارند. از سوی دیگر بسکمک از این شرکت ها در مناقصه ها برنده شده و پیمانکار هستند و باید با واردات تجهیزات به تعهدات خود عمل کنند.