پدرم را الگوی خودم قرار داده ام، موسیقی جنوب، ندای صلح و شادی دارد، نی انبان در میان مردم جا افتاده - وبلاگ داریوش

به گزارش وبلاگ داریوش، لیانا شریفیان از اعضای گروه موسیقی محلی لیان - برگرفته از نام او- که چندین سال پیش از تولد وی و در سال 1372 تاسیس شده در کنار پدرش نی انبان نوازندگی می نماید. او قبل از نوازندگی این ساز، پیانو می نواخته و به عنوان همخوان در آلبوم هایی از جمله آلبوم های محسن شریفیان حضور داشته است.

وبلاگ داریوش، شبنم خان مصدق: لیانا شریفیان ، موزیسین و نوازنده ساز نی انبان فرزند محسن شریفیان و میراث دار پدری است که او را از کودکی با نغمه ها و نواهای محلی جنوب و بخصوص بوشهر آشنا نموده است. این هنرمند جوان متولد سال 1377 است که در زمینه موسیقی فولکور شناخته شده و مطرح است. اکنون نزدیک به یک دهه است که نی انبان را به عنوان ساز اصلی خود انتخاب نموده است. با لیانا شریفیان که برای موسیقی حد و مرز نمی شناسد و خود را محصور نمی نماید، گفت وگو نموده ایم

*از چرایی انتخاب نی انبان بگویید؟ آیا صرفا به علت رابطه پدرتان با این ساز آن را انتخاب کردید یا علت دیگری دارد؟ چون جدای از شرایط موسیقی و محدودیت ها در کشورمان کم پیش می آید زنان نی انبان بنوازند و ایل قبل از شما زنان سابقه نواختن تخصصی نی انبان را داشته اند؟

پدرم و خانواده، علت اصلی و انگیزه من برای انتخاب سازنی انبان بود، شرایط خانواده از کودکی به گونه ای بود که به قول مادرم که می گوید: وقتی در قنداق بودی،اطرافت گروه لیان که از سال 1372 تاسیس شده بود، ساز می زدند و ما تو را وسط گروه می گذاشتیم. درواقع من با این نواها و موسیقی ها بزرگ شدم. البته من چون خیلی نی انبان زدن برای خانوم ها رایج نبود، درشانزده سالگی آغاز به نواختن کردم. نمی گویم اولین نفر هستم اما بسیار تخصصی نی انبان را دنبال می کنم. حمایت های پدرم و کوشش او برای حفظ موسیقی جنوبی و نواحی را می دیدم که باعث شد به سمت موسیقی نواحی بروم. البته چند سال قبل از من هم پدرم هنرجوی خانم داشتند اما هنوز یک دهه نشده است که خانوم ها آغاز به نی انبان زدن نموده اند.

آیا فعالیت خود در حیطه موسیقی را طبق دغدغه خاصی و جدای از فعالیت در گروه لیان پیش می برید؟

شرایط همواره برای آدمیزاد به گونه ای رقم می خورد که نمی تواند صرفا دغدغه خاصی را معین کند و برای من هم، همه چیز دائما در حال تغییر است. اما همواره آرزوی قلبی من دانستن تخصصی نی انبان به برترین نحو است. من در نوزده سالگی در اسپانیا درس خواندم و دیپلم نوازندگی نی انبان اسپانیایی را گرفتم و در بند ها و کنسرت های مختلف نی انبان ایرانی و نی انبان اسپانیایی را می نواختم و اجراهای خوبی داشتیم. در حال حاضردلم می خواهد شاخه های دیگر نی انبان را هم آنالیز کنم چون 130 کشور در جهان از ترکیه تا کشورهای اروپایی نی انبان دارند.

باتوجه به اینکه در حیطه موسیقی جنوبی فعالیت می کنید، کمی درباره این نوع از موسیقی از دید یک دختر دهه هفتادی برایمان بگویید.

از نظر من موسیقی جنوب، ندای صلح و شادی دارد و خیام خوانی ای که در بوشهر به واسطه موسیقی رایج می شود، واقعا حال مرا خوب می نماید چون مارا به زندگی و حال خوب تشویق می نماید.

از شرایط موسیقی برای زنان در کشورمان بگویید. در طی سالهای فعالیت شما از شرایط و محدودیت هایی که زنان در این حیطه دارند بگویید. آیا شرایط برای فعالان زن موسیقی نواحی مطلوب تر است یا خیر؟

از نظر شرعی نوازندگی خانوم ها ممانعتی ندارد، اما این مساله علت بر این نیست که ما از شرایط یکسانی نسبت به مردان برخوردار باشیم و خانم هایی که به موسیقی و مخصوصا موسیقی نواحی وارد می شوند، ترس نادیده گرفته شدن را دارند و این باعث می شود که آن ها کمتر حرفه ای به موسیقی نگاه نمایند، خارج از مساله عایدی زدایی که مساله جدا و مهمی است.سخت هست اما می شود جلو رفت.

آیا در فعالیت های خود موسیقی تلفیقی را هم لحاظ می کنید؟ اگر بله با چه سبک هایی؟

ما موسیقی تلفیقی داریم و پدرم خودشان موسیقی تلفیقی را با سازها و ژانرهای دیگر در دو آلبوم تهیه نموده اند.

این سبک تا چه اندازه بازخورد میان مخاطبان هم سن خودتان داشته چون معمولا رپ و راک و... مورد پسند نسل شماست.

درواقع به خاطر نسل های دیگر و هم نسلان من که گوش موسیقایی شان به سمت دیگر است، در حال فراموش کردن موسیقی نواحی خودهستند. ولی ما در هر منطقه ای کسانی را داریم که سعی به حفظ موسیقی نواحی شان دارند که در این زمینه من پدرم را الگوی خودم قرار داده ام . چون می بینم چگونه با حفظ اصل موسیقی و المان ها و سلیقه مخاطب خود جلو می رود و کار تلفیق را هم انجام می دهد. خود من هم نی انبان ایرانی و اسپانیایی و گیتار الکتریکی را با هم تلفیق نموده ام تا بتوانیم موسیقی فیوژن که مورد پسند نسل من است را داشته باشیم. البته باید به خاطر داشته باشیم که ذائقه موسیقایی تغییر نموده است. .

از ترکیب سازهایی که در گروه استفاده می کنید و همراهی و توازنشان با نی انبان چگونه است . معمولا از چه سازهایی استفاده می کنید؟

از عکس های قدیمی ای که مربوط به سال 1810 میلادی از نی انبان در بوشهر موجود است، نی انبان در کنار دمام که نوعی ساز کوبه ای است دیده شده است. اما در حال حاضر نی انبان با ضرب و تمپو به شکل شاخص همراه است و و در جنوب از کاخن هم استفاده می شود و ما در گروه لیان نوازندهٔ عود و گیتار باس داریم و روی صحنه از نوازندهٔ های مهمان مثل نوازنده دف کمانچه پیانو دعوت می کنیم تا موسیقی خوبی ارائه دهیم. برای مثال پدرم چند سال قبل هم کنسرت مشترکی با سامان احتشامی برگزار کردند. ترکیب نی انبان با عود، ترکیب مورد علاقه خود من است.

با توجه به فعالیت های خود تا به حال چه چشم اندازی برای خودتان در بازار موسیقی ایران و خارج از ایران در نظر دارید؟

من فستیوال های زیادی را در خارج از کشور تجربه نموده ام که آخرین آن ها، فستیوالی بزرگ در اسکاتلند بود و نشریه جامع جامعه نی انبان یک مصاحبه به زبان انگلیسی از من منتشر کرد، که عکس من به همراه نی انبان ایرانی روی صفحه اول این نشریه است. چون هدف من و پدرم معرفی موسیقی جنوب ایران و نی انبان به جهانست و سال گذشته که به مسترکلاس نی انبان موسیقی فرانسه دعوت شدم، راجع به تاریخ موسیقی نواحی کشورمان و نی انبان ایرانی به آنها و هنر جویان شرح دادم و بسیار با نی انبان ایرانی ارتباط گرفتند. در ایران هم به علت سن کم من و رایج نبودن نوازنده نی انبان خانم، بسیاری دیگر از خانم ها به سمت یادگیری نی انبان و فرهنگ موسیقی جنوب ایران آمدند و من خودم هنرجویان بسیاری برای این ساز در سنین مختلف دارم و جالب اینجاست که در کمتر از یک دهه است که خانم ها به گونه ای سمت نی انبان رفته اند که گویی همواره نی انبان زن خانم در جنوب ایران بوده است و بیشتر هنرجویان آموزش نی انبان را به سبک شنیداری و ملاقات، تمایل به یادگیری دارند.

روی سواد موسیقایی مخاطب تمرکز دارید؟ و آیا مخاطبان خود را به سمت تخصصی شنیدن برده اید؟

پدرم کتاب آموزش نی انبان را به یاری بابک شهرکی به شکل تئوریک منتشر نموده اند و ما در آکادمی از آن برای تدریس استفاده می کنیم. منتهی چون بر اساس نت نوشته شده است، برخی ها در سنین بالاتر دوست دارند آن را راحت تر و دلی تر آموزش ببینند همان طور که من و قبل از من آموزش دیده بودند چون موسیقی را باید درک و حس کرد.

*چه اندازه سعی می کنید که کارهای شاد و فاخر و حرفه ای به مخاطب عرضه کنید و آیا عمدتا از تم های مختلف در کارهایتان استفاده می کنید یا فقط یک تم ثابت؟

نی انبان تم شاد و غمگین دارد که ما معمولا اول کارهایمان در کنسرت ها قطعاتی داریم که ملودی های بسیار احساسی مثال حالت دشتی در موسیقی ایران دارد که ما به آن حاجیونی می گوییم با نی انبان می زنیم که برای برخی آرامش دهنده و برخی دیگر غمگین است.

قبول دارید موسیقی در ایران بعد تجملاتی پیدا نموده و خیل کثیری از مردم نمی توانند از آن به شکلی که باید بهره ببرند مخصوصا هم سن و سال های خودتان؟ چه کارهایی برای برطرف این مسائل انجام داده اید؟

اگر منظورتان بلیت کنسرت هاست بله درست است. هم بلیت کنسرت ها گران تر شده و هم هزینه سالن کنسرت ها و حتی هنرجویان من هم به علت شرایط طاقت فرسای مالی قادر به ادامه کلاس خود نیستند و کلاس را رها می نمایند. البته من تا جایی که دیده ام پدرم نسبت به افزایش قیمت ها مراعات می نمایند تا همه بتوانند با موسیقی محلی ارتباط بگیرند و لذت ببرند و حتی پدرم از نی انبان الکترونیک هم رو نمایی کردند که با هندزفری داخل گوش می توانیم نی انبان آموختن را یاد بگیریم زیرا نی انبان صدایش بسیار بلند است که پدر قیمت ساز را از دو سال قبل تا الان ثابت نگه داشته است تا همه بتوانند از این ساز استفاده نمایند و بهره ببرند که از نظر من هم بسیار تحسین برانگیز است.

فضای موسیقی ایرانی را در حیطه فعالیتی خود چگونه ارزیابی می کنید هم از بعد استاندارد حرفه ای و تخصصی و هم از بعد بازار موسیقی در داخل و خارج از ایران؟

چند سال قبل که آغاز به نی انبان زدن کردم خیلی سخت باید به همه شرح می دادم که نی انبان چیست و هم نسل های خودم را می دیدم که علاقه ای به موسیقی ایرانی که هیچ به موسیقی محلی هم نداشتند اما امروزه واقعا با توجه به فضای مجازی به وجود آمده درکنار تلفیق های ایجاد شده، می بینم که بسیار بهتر است و مردم بسیار استقبال می نمایند و متوجه می شوند که نسبت به موسیقی ای که مربوط به کشورهای دگر است چه سبک متفاوت و فاخری دارد. به نظر من مردم این موسیقی را دوست دارند و قدر می دانند و از هنرمندان خود حمایت می نمایند.هم اکنون هنرجویان خانم و آقایی که من دارم ، کنسرت می دهند که چندی قبل هم در کرج و تالار وحدت این رخ داد و ساز نی انبان روز به روز بین مردم جا افتاده تر می شود و می شناسند.

*مسئله ای هست که دلتان بخواهد درباره آن با توجه به شرایطی که موسیقی نواحی دارد طی سال های فعالیتی که داشته اید، مطرح کنید؟

درباره تاریخ نی انبان دوست دارم شرح بدهم. تاریخچه انبان به قرن ششم میلادی در حکاکی های طاق بستان کرمانشاه بر می شود.البته به شکل قطعی و قابل اعتماد از قرن هشتم در حکاکی های شوش و مجسمه ها به ما نشان می دهد که نی انبان وجود داشته است . اسنادی که در کشورهای دیگر مثال یونان پیدا شده ، به قدمت اسناد پیدا شده در ایران نمی رسد و حداقل مربوط به چند قرن بعد است و من همواره در صحبت هایم در دیگر کشورها این را مطرح می کنم. چون نمی دانستند ما قدیمی ترین اسناد مربوط به نی انبان را فعلا در ایران داریم.