ردپای حسن رعیت در گرانی خودرو
به گزارش وبلاگ داریوش، گویا حسن رعیت، دوست و همراه بابک زنجانی، در پرونده اختلالات صنعت خودرو نیز نقش داشته است.
به گزارش وبلاگ داریوش، گزارش تحقیق وتفحص مجلس دهم از صنعت خودرو نشان می دهد گروه عظام به عنوان تامین نماینده اصلی قطعات ایران خودرو، به جای تعمیق ساخت داخل قطعات مورد احتیاج این شرکت ها، آنها را به وسیله شرکت های واسطه ای وارد نموده و بین 38 تا 50 میلیون یورو پول اضافه صرفا برای بسته بندی این قطعات در شرکت های واسطه ای به صنعت خودرو تحمیل نموده که بعضی از این شرکت های واسطه ای متعلق به حسن رعیت هستند؛ متهم خبرسازی که پس از دستگیری، تا مدت ها بحث بر سر باغ وحش خانگی اش و شناسایی 17 قلاده ببر در باغ وحش متعلق به او، ادامه داشت.
آن طورکه در گزارش تحقیق وتفحص مجلس دهم آمده است، قطعات وارداتی 15 تا 20 درصد گران تر به ایران خودرو فروخته می شدند و حتی در بعضی موارد، قیمت ها در بازار آزاد پایین تر از بهایی بوده که شرکت های واسطه ای به ظاهر فراورینماینده از این خودروساز دریافت می کردند. آیا این بذل وبخشش ها ناشی از اقدام برای دورزدن تحریم هاست یا بده بستان های سیاسی در آن نقش دارد؟
علی شکوهی، کارشناس خودرو می گوید: این دو مسئله از هم جدا نیستند و اگر ایران در نهادهای بین المللی عضویت داشت، محدودیت بانکی نداشت و حداقل کوشش می کردیم یک سری شرکت هایی را به صورت تعیین تر و بدون وابستگی به نهادهای قدرت تاسیس کنیم، خیلی راحت تر می توانستیم مسائل مرتبط را کنترل کنیم.
به اعتقاد او، دورزدن تحریم ها 30 تا 40 درصد هزینه تمام شده فراوری خودرو را افزایش می دهد.
مجلس دهم بعد از آنکه قیمت خودروی داخلی یک باره در بازار آزاد افزایش پیدا کرد و عرضه آن کاهش یافت، طرح تحقیق وتفحص از صنعت خودرو را کلید زد. این طرح در روزهای پایانی مجلس قبل و در شرایطی که نمایندگان خانه ملت درگیر نقل وانتقال بودند، در صحن قرائت و بخش های زیادی از آن بدون موشکافی در خانه ملت بایگانی شد؛ درحالی که گزارش تحقیق وتفحص از صنعت خودرو حاوی بخش هایی است که جا دارد بیشتر به آن پرداخته گردد.
یکی از نکات درخور تامل در گزارش تحقیق وتفحص مجلس، ردپای حسن رعیت در گران فروشی قطعات به ایران خودرو است. سیدحسن میرکاظمی، مشهور به حسن رعیت که تاجر و از دوستان نزدیک بابک زنجانی، متهم عظیم نفتی است، مدیرعامل کارخانه دنیای فلز، پارسیان فلز البرز و لوح فشرده پارس است. او وقتی دستگیر شد، رسانه ها نوشتند در خانه اش باغ وحشی شخصی با 17 قلاده ببر دارد و تا مدت ها بحث بر سر باغ وحش خانگی او داغ بود. آن طورکه در گزارش تحقیق وتفحص مجلس آمده است، شرکت های متعلق به حسن رعیت، قطعات وارداتی را صرفا پس از بسته بندی، 15 تا 20 درصد گران تر به ایران خودرو می فروختند.
پرداخت بیش از 38 میلیون یورو برای بسته بندی مجدد
در گزارش تحقیق وتفحص مجلس دهم به هزینه های بسته بندی مجدد قطعات وارداتی اشاره شده است. بر اساس این گزارش، در ایران خودرو خریدهای صورت گرفته از سوی معاونت این شرکت از سال 93 تا به امروز، به وسیله شرکت های واسطه انجام می شد. این شرکت ها شامل دلتا، میکس، شانگ های برلیانس و گلدن ارث و به ویژه شرکت سازه پویش، معرفی شده از سوی گروه عظام بودند. ایران خودرو به جای خرید از شرکت های اصلی خارجی، ال سی برای شرکت های واسطه باز می کرد و قطعات سازه پویش برای عملیات بسته بندی، لیبلینگ و ارسال مجدد کالا به ایران خودرو ارسال می شد. بررسی های این هیئت نشان دهنده آن است که کالاها از شرکت های واسطه ای 15 تا 20 درصد گران تر خریداری شده است و با وجود فلسفه تشکیل واحدهای PCP در معاونت خرید ایران خودرو، برنامه خاصی برای افزایش عمق ساخت داخل قطعات از سوی گروه عظام در پنج سال گذشته صورت نگرفته است.
عمده قطعات وارداتی در این قالب عبارت است از بلبرینگ ها، قطعات سیستم ترمز AB، قطعات EMS، فرمان خودرو، کویل، لنت ترمز، سنسورها، دینام، استارت و … . با توجه به خریدی در حدود 250 میلیون یورو در واحد PCP در بازه زمانی 95 تا نیمه 98، رقمی بین 38 تا 50 میلیون یورو مازاد پرداختی، عاید شرکت های واسطه معرفی شده از سوی گروه عظام شده است.
علاوه بر موارد فوق، با توجه به اینکه فرایند فراوریی روی این قطعات صورت نمی پذیرد، بنابراین موضوع واگذاری لیبلینگ و بسته بندی به شرکت های سازه پویش توجیه اقتصادی نداشته است؛ البته در گزارش تحقیق وتفحص مجلس به این نکته نیز اشاره شده که با وجود پیگیری و مکاتبات متعدد، پفراینده مربوط به واردات این قطعات در اختیار هیئت مربوطه قرار نگرفته است.
خط فراوریی که هیچ گاه راه اندازی نشد
براساس تحقیقات صورت گرفته در مجلس دهم، شرکت ایران خودرو قرارداد تامین شمع خودرو را با شرکت تجارت پویای آبنوس، بدون طی فرایند ارزیابی و تایید صلاحیت فنی و بازرگانی منعقد می نماید و تسهیلات 61 میلیارد ریالی برای خرید تجهیزات و راه اندازی خط فراوری شمع از شرکت تورچ چین در اختیار این شرکت قرار می گیرد. این شرکت با وجود خرید خط فراوری، اقدامی در راستای افزایش عمق ساخت داخل نمی نماید و اقلام مورد احتیاج (شمع کامل) به صورت CBU و در قالب خریدهای PCP ایران خودرو از سوی معاونت خرید انجام و برای آزمایش به این شرکت سپرده می گردد که پس از بسته بندی مجدد، به ساپکو تحویل داده می گردد.
بررسی سوابق و بررسی قیمت ها نشان می دهد با وجود قیمت بالاتر این شرکت نسبت به رقبا و مخالفت بدنه کارشناسی ساپکو، به دستور مدیرعامل وقت ایران خودرو (هاشم یکه زارع)، قرارداد با این شرکت منعقد می گردد. براساس اطلاعات مندرج در رسانه ها، این شرکت متعلق به حسن میرکاظمی (رعیت) از متهمان اخلال در نظام اقتصادی کشور است.
گران فروشی رعیت در تامین سانروف
در شرکت ایران خودرو برای ساخت سانروف هم مشکلاتی پیش می آید. براساس گزارش تحقیق وتفحص مجلس دهم درباره تامین و خرید مجموعه سانروف از شرکت دنیای فلز کاسپین دعوت به همکاری می گردد. ایران خودرو در سال 94 سانروف را به عنوان آپشن جدید خودروی دنا معرفی می نماید. ابتدا شرکت آذین خودرو اعلام آمادگی می نماید تا یک شرکت تایوانی با قیمت 167.79 یورو با در نظرگ رفتن همه هزینه های ساخت قالب و تکوین و …، احتیاجهای این مجموعه را تامین کند. در ابتدای سال 95 مدیریت ارشد ایران خودرو تصمیم می گیرد شرکت دنیای فلز کاسپین نیز در این زمینه فعال گردد و با یک شریک کره ای پیشنهاد قیمت خود را به قیمت 192 یورو، برای هر مجموعه به اضافه هزینه های ساخت قالب به میزان 712 هزار یورو به میزان خرید 30 هزار قطعه اعلام می نماید. براساس اسناد موجود، در دو مرحله 650 هزار یورو به شرکت دنیای فلز پرداخت شده که شرکت مذکور ضمن تحویل ندادن قالب به ایران خودرو، از تأمین حتی یک مجموعه سانروف عاجز بوده است. در نهایت شرکت ایران خودرو مجبور به حذف آپشن و پرداخت مابه التفاوت به مشتریان می گردد.
بر اساس این گزارش، نحوه ورود شرکت دنیای فلز کاسپین به این بخش از فرآیند تامین تعیین نیست؛ آن هم با اختلاف قیمت 30 یورو بالاتر از شرکت رقیب و پرداخت هزینه های ساخت قالب و … . بررسی های این هیئت نشان می دهد خرید صورت گرفته در مجموع بین 15 تا 20 درصد از بهای منصفانه این کالا گران تر بوده است. گفتنی است براساس اطلاعات مندرج در سایت های خبری، شرکت دنیای فلز کاسپین نیز مانند شرکت تجارت پویای آبنوس، متعلق به آقای حسن میرکاظمی (رعیت) از مهتمان به اخلال در نظام اقتصادی کشور است.
قیمت پایین تر بازار آزاد
خرید سیستم مالتی مدیای خودروی دانگ فنگ اچ سی کراس در سال های 94 تا 97 که قبلا به وسیله شرکت توسعه تجارت و خدمات خودرو انجام می شد و بعدها در سال 96 به وسیله دفتر ایران خودرو در چین صورت گرفت و از این جهت مبلغ 450 هزار دلار در بخش ارزی و دو میلیارد تومان در بخش ریالی کاهش هزینه صورت پذیرفت، به آن معناست که در سال های 94 تا 96 این قطعات گران تر از سال های بعد خریداری شده بود. در بعضی موارد که تأمین نمایندگان دارای قرارداد از انجام تعهدات خود در تامین قطعات سر باز می زدند، شرکت ایران خودرو، فراوری خودرو، قطعات را از بازار آزاد خریداری می نماید که با کمال تعجب قیمت خریداری شده از بازار با تیراژ بسیار محدود بسیار پایین تر از شرکت تأمین نماینده طرف قرارداد بوده است. در سال 97 این عدد بالغ بر 8.8 میلیارد تومان بوده است که با درنظرگرفتن تیراژ این قطعات در کل سال، این میزان هزینه بسیار بالاتر خواهد بود که نشان از قیمت های خرید بالا در عقد قرارداد با تأمین نمایندگان دارد و باید به دقت بررسی و رسیدگی گردد.
افزایش بیش از 30 درصدی هزینه های ناشی از تحریم
آن طورکه در گزارش تحقیق وتفحص مجلس دهم آمده، بذل وبخشش های صورت گرفته در شرکت ایران خودرو، قیمت تمام شده محصول نهایی را افزایش داده است؛ به نحوی که در بعضی موارد قیمت قطعات خریداری شده از بازار آزاد، به مراتب ارزان تر از قیمت هایی بوده که شرکت های واسطه ای معرفی شده از سوی گروه عظام، قطعات خودرو را به این خودروساز داخلی تحویل می دادند؛ اما آیا این خاصه خرجی ها ناشی از بده بستان های سیاسی است یا اینکه برای دورزدن تحریم ها ناگزیریم بعضی هزینه ها را پرداخت کنیم؟
علی شکوهی، کارشناس خودرو، در این رابطه می گوید: هر دو حالت ممکن است. نمی توانید بگویید این مسائل به خاطر تحریم بوده یا بده بستان های سیاسی و قدرت منجر شده که ایران خودرو قطعات را از شرکت های واسطه ای گران تر بخرد.
او اضافه می نماید: خیلی از شرکت ها به دلیل تحریم ها مجبور هستند به وسیله کانال های جایگزین، کالاها را وارد نمایند که می تواند یک دفتر بازرگانی در یکی از کشورهای همسایه یا جای دیگری باشد تا این شرکت ها بتوانند به صورت شرکت های مجازی یا غیرواقعی نسبت به واردات ترکیبی قطعه خودرو یا هر چیزی دیگری اقدام نمایند.
شکوهی ادامه می دهد: ما یک سری محدودیت داریم. کانال های بانکی با ایران کار نمی نمایند. درحال حاضر شرکت های معتبر به خاطر بازار آمریکا و … با ایران کار نمی نمایند؛ در نتیجه خیلی از شرکت ها مجبورند این کانال های جایگزین را امتحان نمایند.
به گفته او، نمی توانیم نافی این قضیه بشویم که یک سری بده بستان ها و مراودات اقتصادی وجود دارد که باعث می گردد هزینه تمام شده خودرو، برای مخاطب هدف بین 30 تا 40 درصد افزایش یابد.
این کارشناس خودرو درباره اثر بده بستان ها بر قیمت تمام شده محصول نهایی بیان می نماید: این اثر زیاد است. اصولا وقتی شرایط متلاطم باشد، این بده بستان ها شکل می گیرد. ضمن اینکه وقتی در قالب شرکت های واسطه ای که می خواهند تحریم ها را دور بزنند، وارد عمل می شوند، یک سری اقدامات واسطه ای شکل می گیرد. در نتیجه این دو را نمی توان از هم جدا دانست. این دو همواره با هم بوده و هستند و تا زمانی که عدم شفافیت وجود داشته باشد، این مسئله ادامه خواهد داشت.
او درباره اثر این روابط بر قیمت تمام شده خودرو عنوان می نماید: نمی توان آن را حساب کرد؛ اما درباره هزینه های اقتصادی ناشی از دورزدن تحریم ها باید بگویم برای پرداخت یک کالا در بانک چین، چندین بار باید ارز تبدیل گردد. هر بار تبدیل ارز بین 6 تا 10 درصد هزینه دارد؛ در نتیجه این جایگزینی پول، بین 30 تا 40 درصد روی قیمت تمام شده می آید و خودش را نشان می دهد.
شکوهی البته اثر این زدوبندها را منحصر به کالاهای وارداتی نمی داند و بر این باور است که قیمت کالاها و قطعاتی که صددرصد فراوری داخل هستند نیز به طورکامل وابسته به محصولات وارداتی است و از یک الگو تبعیت می نماید؛ یعنی فراورینمایندگان داخل نگاه می نمایند ببینند برای کالاهای وارداتی چه اتفاقی رخ می دهد و این دو قشر خیلی همدیگر را دنبال می نمایند.
او درباره اینکه چگونه می توان جلوی این فرایند را گرفت، یادآور می گردد: جلوی این مسئله را فقط با شفاف ترشدن شرایط می توان گرفت. اگر در نهادهای بین المللی عضویت داشتیم، محدودیت بانکی نداشتیم و حداقل کوشش می کردیم یک سری شرکت ها را تعیین تر و بدون وابستگی به نهادهای قدرت تاسیس کنیم، خیلی راحت تر می توانستیم این مسئله را کنترل کنیم.
منبع: ایسنا
منبع: تجارت نیوز